Aantal specialisten in Suriname

Suriname heeft 21 medische specialisaties en 179 specialisten die verbonden zijn aan de stichting Staatsziekenfonds Suriname (SZF), de instelling voor ziektekostenverzekering in Suriname. De specialisten werken voornamelijk  in de vier ziekenhuizen in Paramaribo: Het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (waaronder ook het Militair Hospitaal tegenwoordig valt), het Diakonessenziekenhuis, 's Lands Hospitaal en het Sint Vincentius Ziekenhuis (SVZ). Zie voor de aantallen specialisten per ziekenhuis artikel Surilines 'Hoe nu verder?'.

De meeste specialisten zijn internisten (27), artsen gespecialiseerd in aandoeningen die de organen in het lichaam aantasten, waaronder 1 internist-infectioloog. Op de tweede plaats staan anesthesisten (19), daarna volgen kinderartsen en gynaecologen (elk 16), psychiaters, chirurgen en cardiologen (elk 13), oogartsen (12), dermatologen (9), neurologen (8), kno-artsen (6), orthopeden (5), urologen (5), longartsen (3), plastisch chirurgen (3), neurochirurgen (2), revalidatieartsen (2), kaakchirurgen (2), klinisch geriaters (2), cardiologisch chirurgen (2) en Suriname heeft slechts 1 patholoog-anatoom op een bevolking van ruim 600.000. (Bron: SZF)

'Behalve in de ziekenhuizen werken veel Surinaamse specialisten daarnaast ook in particuliere klinieken.“Paramaribo is aantrekkelijk voor specialisten. Daar hebben ze naast hun werk in het ziekenhuis ook hun eigen praktijk waarmee ze goed verdienen”, zegt Sergio Linga, directeur Verpleegkunde in het Mungra Medisch Centrum (MMC) in Nickerie. “Bij ons werken specialisten in loondienst.” In het district Nickerie wonen te weinig inwoners om naast het werk in het ziekenhuis een eigen specialistenpraktijk te draaien. Het salaris voor een specialist in het MMC bedraagt 'tussen SRD 25.000-30.000 bruto', omgerekend 1.250-1.500 euro. In Paramaribo ligt dat volgens het Ministerie van Volksgezondheid op 80.000 SRD per maand (2.000 tot 21.000 euro). Zie ook artikel Surilines 'Tekorten zijn nijpend'. In hun eigen praktijk werken medische specialisten met een Fee For Service systeem, waarbij het salaris afhangt van het aantal patiënten en behandelingen.

Gedurende zijn carrière zag Linga zeven specialisten vertrekken, nadat het MMC hun opleiding had betaald. Ze trokken naar Paramaribo of naar het buitenland, niemand bleef. “We zullen tien keer nadenken voor we nog eens iemand opleiden. Zeker als we een tussentijdse oplossing hebben zoals nu, met de pendelende specialisten”, stelt Linga. Maar die oplossing is al lang niet tijdelijk meer. De laatste twintig jaar springen Mahabier en zijn collega's bij in het ziekenhuis, dat ruim 60 jaar geleden haar deuren opende. Dat heeft ook een keerzijde. Het MMC is zo gewend geraakt aan externe hulp, dat er niet wordt gewerkt aan een alternatief.

De directie van het MMC heeft als ze al zou willen ook geen geld meer om artsen een opleiding tot specialist te laten volgen. Het ziekenhuis leidt al jaren structureel verlies. In 2018 zijn de inkomsten omgerekend 6,6 miljoen euro en de uitgaven 7,4 miljoen euro, aldus het financieel jaarverslag van dat jaar. De verpleegkunde brengt 1,4 miljoen euro in het laatje, de specialisten – die voor de meeste patiënten zorgen – bijna 300.000 euro. De overheidssubsidie bedraagt 1,8 miljoen euro, de openstaande schuld 5,3 miljoen euro. “De situatie is de afgelopen jaren alleen maar verslechterd. De geldkraan uit Paramaribo is nu dicht”, constateert Abdul, algemeen directeur van het MMC. “We moeten patiënten vragen om zelf contrastvloeistof te kopen zodat we een CT-scan kunnen maken. Zover is het al gekomen.” Voorafgaand aan een CT-scan wordt contrastvloeistof via een infuus toegediend, zodat de scan de bloedvaten en organen beter in beeld kan brengen.

We moeten patiënten vragen om zelf

contrastvloeistof te kopen zodat we een

CT-scan kunnen maken. Zover is het al gekomen

De reden waarom het ziekenhuis nog 'een beetje draait' is volgens Abdul te danken aan de Nederlandse specialisten, donaties van Nederlandse en Surinaamse particulieren en organisaties, en Surinaamse leveranciers van medicijnen en medisch materiaal. 'Zij blijven ondanks de groeiende schuldenlast medicijnen en materiaal voorschieten.”

Overschot aan personeel

Het Mungra Medisch Centrum in Nickerie telt 480 vaste medewerkers, waaronder vier directieleden, vijf Cubaanse specialisten, 195 verpleegkundigen en 276 administratief en logistiek personeelsleden. “De verhouding is scheef. We hebben een overschot aan administratief personeel, en komen verpleegkundigen tekort om de zorg aan het bed te leveren”, zegt Shaista Abdul, sinds november 2020 algemeen directeur van het MMC. Het ziekenhuis richt zich op de 45.000 inwoners in West-Suriname, van Coronie, Wageningen, en Nickerie tot het Wayambo en het Kabalebo gebied in het zuidwesten. Het MCC heeft een beddencapaciteit van 117 en een gemiddelde bezettingsgraad van 85 procent. Volgens Sergio Linga, directeur Verpleegkunde van het MMC, is er behoefte aan 54 extra verpleegkundigen om het ziekenhuis optimaal te kunnen draaien.

Patiënten kunnen niet echt een vertrouwensrelatie

opbouwen met een specialist

die maar enkele weken per jaar komt

In augustus 2021 betaalt het ziekenhuis omgerekend 159.624 euro aan personeelskosten, terwijl de inkomsten die maand slechts de helft zijn: 84.507 euro. De financiële situatie brengt het ziekenhuis volgens Abdul in een onwerkbare situatie. “Het nieuwe directieteam zit al een jaar, maar we hebben op beleidsvlak niet veel kunnen betekenen. Zolang er geen geld is kunnen we niets doen”, beweert Abdul. Zij richt haar blik op Paramaribo, waar de Minister van Financiën kantoor houdt. “De overheid zal moeten inkomen. Zonder financiële injectie redden we het niet.” Daarnaast wil de directie elke medische afdeling van een aparte boekhouding voorzien. “Op basis van die gegevens kunnen we zien hoeveel elke afdeling kost, en wat het ziekenhuis eraan terugverdient. Over de afdelingen die op verlies draaien, moeten we een beslissing nemen of we er wel mee doorgaan”, zegt Abdul. Overbodig administratief personeel ontslaan lijkt een logischere oplossing die bovendien de zorgverlening niet in gevaar brengt, maar het is geen optie voor Abdul: “Ik kom niet aan mensen hun brood. Dat ga ik niet doen”, zegt ze stellig.

Mahabier voelt elke dag hoe belangrijk zijn aanwezigheid in Nickerie is. Morgen staan er negen operaties op de agenda, waaronder een tumor in het gezicht, een ingegroeide nagel, een navel- en een liesbreuk. “Soms draai ik twee operatiekamers tegelijk. Als ik klaar ben met de ene patiënt kan ik meteen beginnen met de andere. Zo kan ik veel mensen helpen”, aldus de 72-jarige chirurg. Hoe lang hij dat nog volhoudt, is een vraag die hij zelf niet kan beantwoorden. “Wij worden ook allemaal een jaartje ouder.”

Op eigen initiatief klopt Mahabier geregeld op de deur van de Surinaamse regering met adviezen om de gezondheidssector te versterken. De oplossing is namelijk al lang bekend, ook in Suriname. “Suriname moet massaal haar eigen specialisten opleiden”, zegt Mahabier. Dat mensen na hun specialisatie vertrekken is nu eenmaal de situatie van het land, vindt hij, doelende op de financieel-economische crisis waarin Suriname zich bevindt. “Iedereen gaat altijd op zoek naar werk waar ze beter betaald worden. Het is een risico dat je erbij moet nemen”, vindt Mahabier. Als het aan hem lag, was de specialisatieopleiding al lang een feit. “Het gaat mij allemaal veel te traag. De plannen zijn er, de structuur is er, de oplossing ligt in handbereik. Het is een open goal, maar niemand neemt de aftrap”, verzucht Mahabier. “Als ik het zelf kon doen, was het al lang gebeurd. Maar ik heb geen bevoegdheid om op dat niveau te handelen. Wat ik kan doen, doe ik al”, zegt Mahabier. De bal ligt in het kamp van de regering van Suriname. Zie ook Surilines artikel 'Hoe nu verder?'.