Surinaamse arts Riezvi Jessurun volgt
zijn opleiding tot orthopeed in Nederland
"Ik keer zeker terug naar Suriname;
ik ben een echte nationalist."
Tekst: Robin Austen
Riezvi Jessurun is met zijn gezin naar Nederland verhuisd om zijn specialisatie als orthopeed af te ronden
Video: Magda Augusteijn
Riezvi Jessurun (40) vertrok eind 2021 uit Suriname om zich te specialiseren in Nederland. Maar hij is vastbesloten na zijn studie terug te keren naar Suriname. “Suriname heeft een gebrek aan kader en populatie. Ze hebben mij nodig.”
Zijn eerste indruk van Nederland? Shit, daar vragen we wat. “De pindakaas smaakt anders en het brood verkruimelt al na een paar dagen”, verzucht Jessurun quasi-verongelijkt in zijn nieuwe appartement in Maastricht, Nederland, dat hij deelt met zijn vrouw en dochter. Eind 2021 verliet de Surinaamse arts zijn vertrouwde plek op de spoedeisende hulp van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP) voor een opleiding tot orthopedisch chirurg in Nederland.
Het vak van arts is hem met de paplepel ingegoten. Zijn vader was gynaecoloog. Híj koos voor orthopedie: een opleiding van zes jaar. Suriname voorziet alleen in een tweejarige vooropleiding chirurgie, de andere vier jaar volgt hij in Nederland. Elke Surinaamse arts die zich wil specialiseren, weet dat hij daarvoor naar het buitenland moet. Jessurun opteerde logischerwijs voor het Universitair Medisch Centrum (UMC) in Maastricht, dat elk jaar plekken reserveert voor Surinaamse artsen die orthopedisch chirurg willen worden.
Ik ben in dienst van het UMC Maastricht
en hoef geen lening aan te gaan.
Dat scheelt kopzorgen
“De opvang in Nederland is supergoed. Alles is vanuit het ziekenhuis perfect geregeld”, zegt Jessurun voldaan. “Ik ben als een soort expat binnengekomen wat het makkelijker maakt; anderen moeten zichzelf in de schulden steken. Daarnaast heeft het ziekenhuis een begeleider aan mij toegewezen, bij wie ik altijd terecht kan voor allerhande vragen.”
Riezvi Jessurun met zijn dochter in zijn appartement in Maastricht
Foto: Magda Augusteijn
Toch steekt heimwee regelmatig de kop op. “De Nederlandse taal heeft hier andere nuances en emoties. Maar de koffie is gelukkig hetzelfde”, relativeert hij. “Mijn betrokkenheid bij Suriname is groot. Ik volg de ontwikkelingen in de samenleving via internet. Ik realiseer me nu pas dat de levenskwaliteit in Suriname beter is dan die in Nederland. Materieel heb ik in Nederland niets te klagen, maar ik heb hier nauwelijks tijd voor mijn familie. Wanneer ik thuis kom, ben ik bezig met m'n studie en de voorbereidingen voor de volgende dag. Voor je het weet is de dag alweer om”, zegt hij. “In Suriname was er na het werk altijd nog wel ruimte om bijvoorbeeld spontaan iets te gaan drinken met een vriend. Hier gaat het allemaal volgens afspraak. Verder mis ik de prachtige natuur in Suriname. Als het me allemaal te hectisch werd in het ziekenhuis, reed ik in het weekend met mijn gezin naar een van de vele prachtige plekjes in het Surinaamse binnenland.”
Terug naar Suriname
Jessurun is dan ook vastbesloten om na zijn studie terug te keren naar Suriname. “Suriname zit in mijn DNA, ik ben echt een nationalist, dus ik laat m'n Surinaamse omgeving niet in de steek.” Geheel vrijblijvend is die keus niet. Eenmaal klaar met zijn opleiding, wordt hij in Nederland volgens een memorandum van overeenstemming tussen Suriname en Nederland niet erkend als orthopeed. Dit, om te voorkomen dat Surinamers na hun opleiding in Nederland blijven (zie kader).
In 2012 tekenden Suriname en Nederland een memorandum van overeenstemming: Surinaamse artsen die zich specialiseren in Nederland worden tijdelijk ingeschreven in het register van Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg, het zogenaamde BIG-register. Volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in Nederland maakten 38 Surinaamse artsen tussen 2017 en 2022 gebruik van deze regeling, met als de drie meest gevolgde specialisaties: kindergeneeskunde (acht Surinaamse artsen), spoedeisende geneeskunde (vijf Surinaamse artsen) en interne geneeskunde (vier Surinaamse artsen). De regeling maakt specialisatie in Nederland administratief en financieel gemakkelijk, maar verplicht Surinaamse artsen na hun opleiding terug te keren. Voorheen bleven veel Surinaamse studenten na hun studie in Nederland, met grote gevolgen voor de gezondheidssector in Suriname.
Volgens het Ministerie van VWS keerden 23 van de 38 Surinaamse artsen in 2022 reeds terug naar Suriname als specialist. “Recent is de overeenkomst geëvalueerd en er heerste tevredenheid aan beide zijden. Daarom is de overeenkomst verlengd tot en met 2027”, mailt een woordvoerder van VWS. De overige 15 artsen, onder wie Jessurun, zijn nog bezig met hun Nederlandse opleiding.
Jessurun begrijpt waarom het aantrekkelijk is om na een medische opleiding in Nederland te blijven. “In Suriname hebben we de tijd en energie niet om te brainstormen over hoe het beter kan. Je bent vooral bezig om patiënten te helpen, er is geen tijd voor wetenschappelijk onderzoek. Als medicus in Suriname ben je daar nauwelijks mee bezig. Het is vooral brandjes blussen.” In zijn nieuwe Nederlandse omgeving wordt elke dag nagedacht hoe de zorg kan worden verbeterd. Dat verpleegkundigen in Nederland bijna de rol van zaalarts vervullen en er een physician assistant bestaat, een gezondheidszorgverlener die onder meer diagnoses stelt, behandelingsplannen ontwikkelt en medicijnen voorschrijft, verlicht en veraangenaamt het werk van een arts. “Die tussenschakels ontbreken in Suriname.” De werkdruk is er hoog en er is een gebrek aan basaal materiaal, van linnen tot antibioticum. “Ik moet nadenken welk antibioticum bij benadering geschikt is voor een specifieke infectie, omdat het juiste antibioticum ontbreekt. Dan wordt het niet alleen erg lastig om je werk goed te doen, het is ook zeer demotiverend”, zegt Jessurun.
In Suriname is er geen tijd om te
brainstormen over hoe het beter kan.
Het is vooral brandjes blussen
“In Suriname zie je in je eentje heel veel patiënten, in Nederland kijk je met meerdere ogen naar een patiënt. Hierdoor heb je natuurlijk een hogere kwaliteit van zorg, maar in Suriname zeggen we ook dat wanneer er te veel 'sabi so's' (betweters) in de kamer zijn, het ook kan misgaan”, legt hij uit.
Aantal orthopeden in Nederland en Suriname
Nederland telt anno 2022 722 orthopeden op een bevolking van 17,8 miljoen inwoners: 1 orthopeed per 24.000 mensen. Suriname beschikt met zo'n 618 duizend inwoners over maar 5 orthopeden. Maastricht telt 13 orthopeden op 121.000 inwoners. In Suriname is voor hetzelfde bevolkingsaantal slechts 1 orthopeed beschikbaar.
Jessurun kent veel collega's die na hun opleiding in Nederland terugkeerden naar Suriname. Maar hij zag velen ook weer vertrekken, met name naar de Nederlandse Antillen in het Caribisch gebied, waar ze meer kunnen verdienen. “Voor een specialisatie van twee jaar moet je gemiddeld 50.000 euro lenen en voor een studie van vier jaar rond de 100.000 euro. Met het salaris dat we in Suriname verdienen, is het praktisch onmogelijk om zo'n studieschuld af te betalen.” Jessurun is dan ook blij met de regeling die hij heeft getroffen en waaraan hij hierboven al refereerde. “Administratief ben ik een expat, geen student. Ik ben in dienst van het UMC Maastricht en hoef dus geen lening aan te gaan. Hierdoor heb ik flink wat minder kopzorgen”, zegt hij. Terug in Suriname gaat hij er straks ook financieel op vooruit. “Als specialist heb je een beter salaris dan als basisarts”, stelt Jessurun. Zeker in het licht van de devaluatie van de Surinaamse dollar is dat belangrijk. In Suriname verdiende Jessurun als basisarts drie jaar geleden in 2019 ruim 10.000 Surinaamse dollar, omgerekend was dat toen 1400 euro per maand. Ruim twee jaar later in 2021kwam dat neer op slechts 440 euro per maand voor zijn fulltime job als basisarts.
“Ik keer straks terug naar Suriname met een Nederlands netwerk. Wanneer een arts in Suriname dan interesse heeft voor specialisatie in Nederland, kan ik die begeleiden. Zo wordt het fakkeltje overgedragen en wordt de gezondheidssector in Suriname versterkt”, besluit Jessurun.
Wie in Nederland houdt plekken vrij voor specialisatie Surinaamse artsen?
Het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP) heeft met het UMC Maastricht afspraken over de specialisatie orthopedie, maar ook andere UMC's in Nederland houden jaarlijks plekken vrij voor Surinaamse artsen. Zo heeft AZP een samenwerking met het Leids Universitair Medisch Centrum in de specialisatie gynaecologie en houdt het Universitair Medisch Centrum Utrecht jaarlijks één tot drie plekken vrij voor specialisaties in gynaecologie, neurologie en verloskunde. De UMC's in Amsterdam, Nijmegen en Rotterdam reageerden niet inhoudelijk op onze vragen.
Riezvi Jessurun aan het werk in het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (MUMC+), Nederland
Foto: Riezvi Jessurun
